ရွစ္ပါးသီလ- ကိုးပါးသီလနွင့္ အျခားသိသင့္သိထုိက္ ေသာသီလမ်ား နွင့္ ဥပုသ္ေစာင့္သုံးျခင္းအေၾကာင္း ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ********************************

Buddha, Dhamma, Sangha - ရတ္ပိျပကာ
ရွစ္ပါးသီလ- ကိုးပါးသီလနွင့္ အျခားသိသင့္သိထုိက္
ေသာသီလမ်ား နွင့္ ဥပုသ္ေစာင့္သုံးျခင္းအေၾကာင္း
ျပည့္ျပည့္စုံစုံ

********************************
ဗုဒၶသာသနာဝင္ေလာက၌ သာသနာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ဗုဒၶသာသနာဝင္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ သာသနာေရး သင္တန္းေက်ာင္း သီးျခားမ႐ွိျခင္းသည္ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ ဟာကြက္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေနပါသည္။
ယင္းဟာကြက္ကို အဘယ္သို႔ ပိတ္ဆို႔ဖာေထးၾကပါမည္နည္း။ ယင္းဟာကြက္သည္ သာမန္ဟာကြက္ မဟုတ္ပါ။ ႀကီးက်ယ္လွေသာ ဟာကြက္ႀကီးပါ။ ဗုဒၶသာသနာဝင္အမ်ားစုကလည္း ေက်ာင္းကန္ဘုရား သြားတဲ့အခါ ကေလးမ်ားကို ေခၚသြားေလ့ မ႐ွိၾကပါ။ ယင္းသည္လည္း ဟာကြက္ႀကီးတစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ယင္းဟာကြက္ေတြေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသနာဝင္ ကေလးမ်ားသည္ ငယ္စဥ္က သာသနာေရးႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာဝနာလုပ္ငန္းမ်ားအေၾကာင္း မသိ႐ွိ နားမလည္ခဲ့ၾကပါ။
ယင္းသို႔ ေက်ာင္းေနခ်ိန္၌လည္း နားမလည္၊ ေက်ာင္းမွထြက္၊ သို႔မဟုတ္ ေကာလိပ္တက္ခ်ိန္၌လည္း နားမလည္၊ အိမ္ေထာင္က်ခ်ိန္၌လည္း နားမလည္၊ ဤသို႔ျဖင့္ ေသသြားသူလည္း အမ်ားႀကီးပင္။
ယင္းအၾကားမွ သိခ်င္သူမ်ားက သိေအာင္ ၾကံေဆာင္ေလ့လာပါမွ သိႏိုင္ပါသည္။ သိခ်င္သူတစ္ေယာက္က ဤသို႔ စာေရးေလွ်ာက္ထားလာပါသည္။
ဆရာေတာ္ဘုရား ----
တပည့္ေတာ္ ႐ုိေသစြာ ေမးျမန္းေလွ်ာက္ ထားအပ္ပါသည္ဘုရား။ လူပုဂၢိဳလ္တို႔ ခံယူေဆာက္တည္အပ္ေသာ ႐ွစ္ပါးသီလတြင္ ပါဝင္သည့္ ေနာက္ဆံုးသံုးပါး၏ အဓိပၸါယ္ကို အက်ယ္တဝင့္ သိလိုပါသည္ဘုရား။
မိ႐ုိးဖလာ လက္ခံထားေသာ ေယဘုယ် အဓိပၸါယ္မ်ားကို သိ႐ွိပါေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ အေၾကာင္းအက်ိဳးမသိဘဲ မ႐ွင္းလင္းသည့္အခ်က္မ်ား ႐ွိေနပါသည္ဘုရား၊
ဥပမာအားျဖင့္-
(၁) ႐ွစ္ပါးသီလ ယူထားသူသည္ ထန္းလ်က္ ခ်ိဳခ်ဥ္ စသည္တို႔ကို မြန္းလြဲညစာအျဖစ္ သံုးေဆာင္ရန္ သင့္, မသင့္၊
(၂) ႐ွစ္ပါးသီလယူထားသူသည္ ခုတင္၊ ဆိုဖာ၊ ေမြ႕ရာတို႔ ေပၚတြင္ အသံုးျပဳေနထိုင္ခြင့္ ႐ွိ, မ႐ွိ၊
(၃) ႐ွစ္ပါးသီလယူထားသူသည္ စီးပြားဥစၥာအလို႔ငွါ ေစ်းေရာင္း၊ ေစ်းဝယ္၊ ႐ုံးလုပ္ငန္း လုပ္ႏိုင္ခြင့္ ႐ွိ, မ႐ွိ၊
(၄) ႐ွစ္ပါးသီလ ယူထားသူသည္ ေလာကီဆိုင္ရာ အေတြး အေခၚ စာေပ ဘာသာရပ္ အတတ္ပညာတို႔ကို သင္ယူခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္၊ ေဟာေျပာခြင့္ ႐ွိ, မ႐ွိ စသည့္အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ျပင္ ``႐ွစ္ပါးသီလ ေဆာက္တည္ရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ အက်ိဳးတရားတို႔ကိုလည္း သိ႐ွိလိုပါသည္ဘုရား။
ဆရာေတာ္၏ေျဖၾကားခ်က္
ဦးစြာပထမ ဥပုသ္အဓိပၸါယ္က စၿပီး ႐ွင္းပါမယ္။
`ဥပုသ္´ ဟူေသာစကားသည္ `ဥေပါသထံ´ ဟူေသာ ပါဠိမွဆင္းသက္လာေသာ ပါဠိသက္ေဝါဟာရစကားျဖစ္ပါသည္။
ယင္း ဥေပါသထ ဟူေသာပါဠိကို ပုဒ္ခြဲေသာ္ `ဥပ+ဝသထ´ ဟုခြဲရပါသည္။
အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ေသာ္
`ဥပ´ညစာ မစားျခင္း၊ သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္း စေသာ အက်င့္ေကာင္းႏွင့္ ျပည့္စံု၍ `ဝသထ´ ေနျခင္းဟု ဖြင့္ဆိုရပါသည္။
ညစာ မစားျခင္း၊ သူ႔အသက္ မသတ္ျခင္းစေသာ အဂၤါ႐ွစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သီလကို ခံယူေဆာက္တည္၍ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ စေသာအာ႐ုံမ်ားကို အာ႐ုံျပဳကာ ဘာဝနာပြားလ်က္ အကုသိုလ္စိတ္မ်ား မျဖစ္ေစဘဲ မိမိစိတ္စင္ၾကယ္ေအာင္ ေစာင့္စည္း ေနထိုင္မႈကို `ဥပုသ္ေစာင့္သည္´ ဟုေခၚပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ မနက္ျဖန္ ဥပုသ္ေစာင့္မည္ဟု ၾကံစည္သူသည္ ဥပုသ္ေစာင့္သည့္အခိုက္တြင္ အိမ္မႈကိစၥတို႔ကို ရြက္ေဆာင္ျခင္းငွါ မေလ်ာ္ေသာေၾကာင့္ ယေန႔ထိုအခါကပင္ အိမ္မႈကိစၥမ်ားကို တာဝန္႐ွိသမွ် ၿပီးစီးေအာင္ စီမံထားသင့္ပါသည္။
ခ်က္ျပဳတ္ ေကြၽးေမြးမည့္သူ အဆင္သင့္႐ွိလွ်င္ နက္ျဖန္ မိမိစားဖို႔အတြက္ ေျပာျပစီစဥ္ထားသင့္ပါသည္။ ဥပုသ္ေစာင့္မည့္ေန႔၌ ခါတိုင္းထက္ပိုၿပီး ေကာင္းေကာင္းစားဖို႔ေတာ့ မစီမံသင့္ပါ။
ခ်က္ျပဳတ္ေကြၽးေမြးမည့္သူမ႐ွိလွ်င္ ဥပုသ္ေန႔ ကိစၥနည္းေအာင္ ၿပီးစီးေကာင္းတဲ့ စားဖြယ္မ်ားကို စီမံၿပီး ဥပုသ္ေန႔ အာ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ကပင္ စင္ၾကယ္ေအာင္ ကိုယ္လက္သုတ္သင္၍ စိတ္ၾကည္လင္႐ုံမွ် သန္႔႐ွင္းသည့္အဝတ္ကို ဝတ္ဆင္ရပါမည္။
ပန္းနံသာလိမ္းက်ံမႈ အထူးတလည္ ျပင္ဆင္မႈ မျပဳလုပ္ဘဲ ခပ္ေစာေစာ သီလေဆာက္တည္ၿပီး မိမိတစ္ကိုယ္တည္းေန၍ အေဖာ္ႏွင့္ေနသင့္သူျဖစ္က သေဘာတူ အေဖာ္ႏွင့္တကြ တရားႏွလံုးက်င့္သံုး၍ လည္းေကာင္း ေနထိုင္ရပါ၏။
သို႔မဟုတ္ တရားစာေပမ်ားကိုမူလည္း ဖတ္႐ႈ၍ ေနထိုင္ရပါ၏။ သို႔မဟုတ္ ဘုရားေဟာ ဓမၼကၡန္က်က် ေဟာေျပာမည့္ ပုဂၢိဳလ္႐ွိလွ်င္လည္း တရားနာေနသင့္ပါ၏။ သို႔မဟုတ္ အခ်င္းခ်င္းလည္း တရားစကား ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ေမးျမန္းစံုစမ္း ေနရပါ၏။
ညဥ့္အခ်ိန္သို႔ေရာက္တဲ့အခါ မိမိ၏ သီလကိုျပန္၍ ဆင္ျခင္ၿပီးလွ်င္ အရိယာသူေတာ္ေကာင္း၊ ရဟႏၲာအေပါင္းႏွင့္ ယေန႔အတြက္ မိမိတူမွာပံုကို ေအာက္ေမ့ေနရပါ၏။
နံနက္ အာ႐ုဏ္တက္၌ မိမိရည္မွန္းထားေသာ အခ်ိန္ေစ့ေသာအခါ အလိုအေလ်ာက္ ႐ွစ္ပါးသီလ မ႐ွိေတာ့ဘဲ ငါးပါးသီလသာ က်န္ရစ္ပါေတာ့သည္။ ယခုေခတ္ အခ်ိဳ႕အရပ္ေဒသမ်ား ဥပုသ္သီလကိုခ်ကာ ငါးပါးသီလကို ထပ္ယူဖြယ္မလိုပါ။
မွန္ပါသည္။ ဥပုသ္သီလသည္ အခ်ိန္ကာလပိုင္းျခား၍ ေစာင့္အပ္ေသာ ဥပုသ္သီလ၊ အသက္ထက္ဆံုးေစာင့္အပ္ေသာ ငါးပါးသီလဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး႐ွိရာ ယခုေခတ္ အမ်ားေစာင့္သံုးေသာ ဥပုသ္သီလကို အခ်ိန္ကာလပိုင္းျခား၍ ေစာင့္သံုးေသာ ဥပုသ္သီလသာျဖစ္၍ အခ်ိန္ေစ့က က်သြားပါသည္။ ခ်ဖြယ္မလိုပါ။
ယခုေခတ္ကာလ သီလေဆာက္တည္သလို သီလေဆာက္တည္တုန္းက တစ္ပါးစီခြဲ၍ ပါဏာတိပါတာ စသည္ျဖင့္ ေဆာက္တည္ၾကေသာေၾကာင့္ ႐ွစ္ပါးသီလတြင္ တစ္ပါးပ်က္က တစ္ပါးပဲ အက်ိဳးမရပါ။ က်န္ခုႏွစ္ပါးအတြက္ အက်ိဳး႐ွိပါေသးသည္။
ယခုျပခဲ့ေသာ အစီအစဥ္အတိုင္း က်နစြာ ေစာင့္သံုးအပ္ေသာ ဥပုသ္သီလ၏အက်ိဳးမွာ ဇမၺဴဒိပ္တစ္ကြၽန္းလံုးကို အုပ္စိုးရေသာ မင္း၊ မိဖုရားအျဖစ္မ်ိဳးထက္ ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားသည္ဟု ဘုရား႐ွင္ ေဟာပါသည္။
မွန္ပါသည္။ မင္း၊ မိဖုရားအျဖစ္ျဖင့္ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းကို အုပ္စိုးရျခင္းမွာ လူ႔စည္းစိမ္မွ်သာျဖစ္၍ နတ္စည္းစိမ္ကိုေထာက္လွ်င္ ေအာက္က်ေနာက္က် ေသးႏုပ္လွပါေသးသည္။ ထိုစည္းစိမ္လည္း တစ္ဘဝသာ ျဖစ္ပါ၏။ က်နစြာေစာင့္အပ္ေသာ
ဥပုသ္သီလ၏ အက်ိဳးကား လူမင္း၊ နတ္မင္းစည္းစိမ္ အႀကိမ္အမ်ားပင္ ရႏိုင္ပါသည္။ ဥပုသ္ေစာင့္ရာ ႐ွစ္ပါးသီလခံယူၿပီး႐ုံမွ်ျဖင့္ အက်ိဳးမ်ားသင့္သေလာက္ မမ်ားေသးပါ။
သီလခံယူေဆာက္တည္ၿပီးေနာက္ မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္သန္႔႐ွင္းေအာင္ အားထုတ္ႏိုင္မွသာ အက်ိဳးမ်ားပါသည္။ ဥပမာဆိုေသာ္ ဦးေခါင္းကို တန္ဆာဆင္လိုေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္ ဆံပင္ကို စင္ၾကယ္စြာ ေခါင္းေလွ်ာ္ရ၏။
ေခါင္းမေလွ်ာ္ဘဲ ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ၿပီးလွ်င္ အနံမေကာင္းသကဲ့သို႔ သီလတန္ဆာျဖင့္ ဆင္ထားသူသည္လည္း မိမိ၏စိတ္ကို ေလာဘ၊ ေဒါသ စေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးတို႔မွ စင္ၾကယ္ေအာင္ေစာင့္သံုးႏိုင္မွသာ ရသင့္သမွ် အက်ိဳးမ်ားကို အျပည့္အစံု ရႏိုင္ပါသည္။
ဥပုသ္သီလ ယူထားသူသည္ ေစ်းေရာင္း၊ ေစ်းဝယ္၊ ႐ုံးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ႏိုင္ခြင့္႐ွိပါသည္။ သီလမပ်က္ေအာင္ လုပ္ပါ၊ သီလအက်ိဳးေတာ့ ဆိုသလို အျပည့္အဝမရႏိုင္ပါ။
ေလာကီဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚ၊ စာေပ၊ ဘာသာရပ္ အတတ္ပညာတို႔ကို သင္ယူခြင့္၊ ေဆြးေႏြးခြင့္၊ ေဟာေျပာခြင့္ ႐ွိပါသည္။ သီလမပ်က္ေအာင္ ျပဳပါ။ ႐ွစ္ပါးသီလတြင္ ပါဝင္သည့္ ေနာက္ဆံုးသိကၡာပုဒ္သံုးပါးမွာ အျဗဟၼစရိယ သိကၡာပုဒ္ လံုျခံဳေရးအတြက္ အျခံအရံေတြ ျဖစ္ပါသည္။
မွန္ပါသည္။ ငါးပါးသီလ ေဆာက္တည္သူသည္ ဇနီးေမာင္ႏွံအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းသင္းဆက္ဆံခြင့္ ရပါသည္။ ႐ွစ္ပါးသီလ ေစာင့္သူသည္ ဇနီးေမာင္ႏွံအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံမႈကိုပါ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ရပါသည္။
ညစာမစားျခင္းအတြက္ ကိစၥနည္းလွ်င္ တရားအာ႐ုံျပဳဖို႔ရန္ အခ်ိန္မ်ားစြာရေစျခင္း၊ ေလာကီအာ႐ုံ ကာမဂုဏ္သို႔ စိတ္မဝင္စားေအာင္ ခ်ဳပ္တီးထားၿပီးသားျဖစ္ျခင္း အက်ိဳး႐ွိပါသည္။ ေကာင္းမြန္ေသာညစာမ်ားကို စားေသာက္၍ ေပ်ာ္ပါးၾကသည္။
ညစာ စားမႈသည္ ေလာကီအာ႐ုံ ကာမဂုဏ္ဘက္ကိုသာ စိတ္ၫႊတ္ေစရကား အျဗဟၼစရိယာ သိကၡာပုဒ္ကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ညစာေ႐ွာင္မႈသည္ ကိစၥနည္း၍ တရားအာ႐ုံျပဳခ်ိန္ မ်ားစြာရျခင္း၊ ေလာကီအာ႐ုံ ကာမဂုဏ္ဘက္သို႔ စိတ္မဝင္စားေအာင္ ခ်ဳပ္တီးျဖစ္ျခင္းအက်ိဳးကို ရေစႏိုင္သည္ဟု မွတ္ပါ။
ကျခင္း၊ သီဆိုျခင္း၊ တီးမႈတ္ျခင္းမ်ားကို ၾကည့္႐ႈ နားေထာင္တဲ့အခါ မိမိစိတ္ကို စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ (ကာမစိတ္ကို တိုးပြားေစ၊ မတိုးပြားေစ)။ ပန္း၊ နံ႔သာေပါင္းေတြႏွင့္ ၿဖီးလိမ္းျပင္ဆင္တဲ့အခါမွာလည္း သတိျပဳပါ၊ (ကာမဂုဏ္ အာ႐ုံစိတ္ေတြ ႏိုးႂကြေစ၊ မႂကြေစ)။
အမွန္က နစၥ ဂီတ သိကၡာပုဒ္သည္ အထူးသျဖင့္ ရာဂႏိုးႂကြေစမႈကို တားျမစ္ခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ဥစၥာသယန သိကၡာပုဒ္အရ အေျခ တစ္ေထာင့္ထြာထက္႐ွည္ေသာ အိပ္ရာ၊ ခုတင္၊ ကုလားထိုင္ စသည္မ်ားကို ဆိုလိုပါတယ္။ ႐ုိး႐ုိး အိပ္ေနက် တစ္ေထာင့္ထြာထက္ မျမင့္ေသာ အိပ္ရာ၊ ခုတင္မ်ားကို မဆိုလိုပါ။
ျမတ္ေသာေနရာဟူသည္ စည္းစိမ္အားေလ်ာ္စြာ ခံစား စံစားေလ့႐ွိၾကေသာ အေတြ႕အထိေကာင္းေသာ လက္ေလးသစ္မက အေမြး႐ွည္ေသာ သားေမြးအခင္း၊ ျခေသၤ့၊ သစ္, က်ား အ႐ုပ္မ်ားျဖင့္ ခမ္းနားဆန္းၾကယ္ေသာ သားေမြးအခင္း၊ ေရြခ်ည္ေငြခ်ည္ တို႔ျဖင့္ခ်ဳပ္လုပ္ထားေသာ ပိုးဖဲအခင္း၊ လဲ၊ ဝါဂြမ္း သြတ္ထားေသာေမြ႕ရာမ်ိဳးကို ဆိုလိုပါသည္။ မသံုးစြဲသင့္ပါ။
အုန္းဆံေမြ႕ရာ၊ အဝတ္အစား၊ ပိုးခ်ည္ သေဘာပါေသာ ေမြ႕ရာမ်ိဳးကို သံုးေဆာင္ႏိုင္ပါသည္။ အခ်ဳပ္ေျပာရေသာ္ ဥပုသ္ေစာင့္ရာ၌ ``အျဗဟၼစရိယ ဝိကာလေဘာဇန၊ နစၥ၊ ဂီတ၊ ဥစၥာသယန´´ သိကၡာပုဒ္ (၄) ပုဒ္ကို ေစာင့္ေသာအခါ မျဖစ္ေအာင္ထိန္းရမည့္ အကုသိုလ္စိတ္မ်ား ေပၚလာတတ္ပါသည္။ ထိုစိတ္မ်ားကား ကာမဂုဏ္စိတ္၊ ကိေလသာစိတ္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ထင္႐ွားေအာင္ျပရပါလွ်င္ ခမ္းနားေသာအိပ္ရာ ေနရာ၌ အိပ္စက္ေနထိုင္ျခင္း၊ ၿဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ျခင္း၊ သီဆို ကျပ တီးမႈတ္ျခင္း၊ ညစာစားျခင္းတို႔သည္ ကိေလသာစိတ္ကို ေသြးေဆာင္ေခၚယူေသာ အျပဳအမူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုကိေလသာစိတ္၊ ကာမစိတ္တို႔ကို ပိတ္ဆို႔ဖို႔ရာ ေနာက္ဆံုးသိကၡာပုဒ္ကို ေဆာက္တည္ရသည္ဟု မွတ္ပါ။
မဖ်ားနာေသာသူအား ထန္းလ်က္ကို အရည္က်ိဳေသာက္ရပါတယ္။ ဖ်ားနာသူသာ အလံုးလိုက္ စားေကာင္း၍ ဥပုသ္သည္မ်ား ထန္းလ်က္၊ ခ်ိဳခ်ဥ္ အလံုးလိုက္ မစားေကာင္းပါ။ ေရေဖ်ာ္ၿပီး အဖတ္မပါေအာင္စစ္ေသာက္ပါ။ အဖတ္မပါေသာ မန္းက်ည္းေဖ်ာ္ရည္ စေသာ အေဖ်ာ္ရည္မ်ား အဲသည္လိုပဲမွတ္ပါ။ အဓိပၸါယ္က က်ယ္ဝန္းေတာ့ ဤမွ်ႏွင့္ပဲ နိဂံုးခ်ဳပ္ရေစေတာ့။
အားလံုးသႏၲာန္၊ အျမင္မွန္၊ လ်င္ျမန္ရေစေသာ္ .....
ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး
အ႐ွင္ပညာေဇာတ
(လက္ေရြးစင္ ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္မွ)
www.facebook.com/bwar99
----------------------------------------------------------------
ရွစ္ပါးသီလအေၾကာင္း
ရွစ္ပါး (ဥပုသ္) သီလခံယူေဆာက္တည္ပုံ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
ဒုတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
တတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
[ အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္သည္ အားကိုးရာ သံုးပါးႏွင့္တကြ ရွစ္ပါး သီလကို ေတာင္းပါ၏။ တပည့္ေတာ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္ေသာအားျဖင့္ ရွစ္ပါးသီလ ေပးေတာ္မူပါ ဘုရား။ ]
(နေမာ တႆ စေသာ ဘုရားရွိခိုး၊ ဗုဒၶံ သရဏံ စေသာ သရဏဂံု တို႔မွာ ငါးပါး သီလ ေဆာက္တည္သည့္ နည္းအတိုင္းပင္။)
သိကၡာပုဒ္ (၈)ပါး
(၁) ပါဏာတိပါတာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဓိယာမိ၊
သူ႔အသက္ သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
(၂) အဒိႏၷာဒါနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
သူတစ္ပါး ပစၥည္း ခုိးယူျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
(၃) အျဗဟၼစရိယာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ၊
မျမတ္ေသာ ေမထုန္အက်င့္ကုိ က်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏၊
(၄) မုသာ၀ါဒါ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ၊
လိမ္ညာ ေျပာဆုိျခင္းမွ ေရွာင္ၾကည္ပါ၏၊
(၅) သုရာ ေမရယ မဇၨပမာဒ႒ာနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ၊
ေသရည္ အရက္ေသာက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
(၆) ၀ိကာလ ေဘာဇနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ၊
ေန႔လဲြ ညစာ စားျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏၊
(၇) နစၥ ဂီတ ၀ါဒိတ ၀ိသုက ဒႆန မာလာဂႏၵ ၀ိေလပန ဓာရဏ မ႑န ၀ိဘူသန႒ာနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
ကျခင္း သီဆုိျခင္း တီးမႈတ္ျခင္း ပဲြလမ္းသဘင္ၾကည့္ရႈျခင္း ပန္နံသာ နံသာေျပာင္းကုိ လိမ္းက်ံျခင္း မွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏
(၈) ဥစၥာသယန မဟာသယနာ ေ၀ရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ၊
ျမင့္ေသာေနရာ ျမတ္ေသာေနရာ၌ ထုိင္ျခင္း ေနျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
တိသရေဏန သဟ အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထ သီလံ ဓမၼံ သာဓုကံ ကတြာ အပၸမာေဒန သမၸာေဒထ
အာမဘေႏၱပါ၏ အရွင္ဘုရား
ဥပုသ္ ေစာင့္ျခင္း
ဥေပါသထ
ပါဠိဘာသာ ဥေပါသထ ကို ျမန္မာလို ဥပုသ္ ဟု ေခၚသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ ဥေပါသထ = ဥပုသ္ = သီလႏွင့္ ျပည့္စံုလ်က္ ေနျခင္းဟု ဆိုလိုသည္။ ေဆာက္တည္ ထားေသာ ရွစ္ပါး သီလႏွင့္ ျပည့္စံုေအာင္ ကိုယ္ႏွင့္ ႏႈတ္ကို ေစာင့္စည္းလ်က္ ေနျခင္းကို ဥပုသ္ေစာင့္သည္ဟု ေခၚသည္။
ဤ ဥပုသ္သီလကို အခ်ိန္ မကန္႔သတ္ပဲ ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ လ ရက္ နာရီ စသည္ မိမိ စြမ္းႏိုင္သေလာက္ အခ်ိန္ ကန္႔သတ္၍ျဖစ္ေစ ေစာင့္ထိန္းႏိုင္သည္။ အခ်ိန္ မကန္႔သတ္ပဲ တသက္လံုး ေစာင့္ထိန္းလွ်င္ အာပါဏေကာဋိက သီလဟု ေခၚသည္။ အခ်ိန္ ကန္႔သတ္၍ ေစာင့္ထိန္းလွ်င္ ကာလပရိယႏၲ သီလ ဟု ေခၚသည္။
စင္ၾကယ္ေသာ ဥပုသ္
ဥပုသ္ ေစာင့္မည္ဆိုလွ်င္ အလ်င္တေန႔ကပင္ ဥပုသ္ေန႔၌ မလုပ္ မျဖစ္သည့္ ကိစၥမ်ိဳး မရွိရေအာင္ ႀကိဳတင္၍ အၿပီးအစီး ေဆာင္ရြက္ထားရသည္။ ဥပုသ္ေန႔ ေရာက္လာ၍ ဥပုသ္ခံယူ ေဆာက္သည္ထားေသာအခါ ဘုရား ဂုဏ္၊ တရား ဂုဏ္၊ သံဃ ဂုဏ္၊ မိမိ ေဆာက္တည္ ထားေသာ သီလ ဂုဏ္ စသည္ တို႔ကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေနရမည္။
သားေရး သမီးေရး၊ စီးပြားေရး၊ စားေရး ေသာက္ေရး၊ အဝတ္အထည္ ေရးေတြကို ႀကံစည္ ေတြးေတာယင္း ဥပုသ္ေန႔ကို မကုန္လြန္ေစရန္ ရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရား ဆံုးမ ၫႊန္ၾကားေတာ္မူသည္။
သတိျပဳပါ
တခ်ိဳ႕မွာ က်က်နန ဖီးလိမ္းျပင္ဆင္ ျခယ္သလ်က္ ဥပုသ္ေစာင့္ရန္ လာတတ္ၾကသည္။ ထိုသို႔ လာမိလွ်င္ ဥပုသ္ခံယူ ေဆာက္တည္ ခါနီး၌ မိမိ မ်က္ႏွာမွ အလိမ္းအျခယ္ေတြကို ေျပာင္စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာသုတ္သင္ သန္႔စင္သင့္ပါသည္။
"မေဆာက္တည္မီက လိမ္းျခယ္ ထားျခင္းသည္ (ေဆာက္တည္ၿပီးမွ လိမ္းျခယ္ျခင္း မဟုတ္၍) သီလကို မပ်က္စီးေစပါ" ဟူေသာ အယူအဆသည္ ဥပုသ္ ေစာင့္သံုးျခင္း ဟူေသာ သေဘာႏွင့္လည္း အံ မဝင္၊ ဘုရားရွင္၏ အလိုေတာ္ႏွင့္လည္း ခြင္ မက်ပါ။
ဥပုသ္ ေစာင့္ထိန္းရန္ မိမိ ရည္မွန္း ပိုင္းျခားထားသည့္ အခ်ိန္ကာလ အတြင္း၌ ပန္းပန္ျခင္း၊ လိမ္းက်ံ ျခယ္သျခင္း စသည္ မျပဳလုပ္ပါဟု ေဆာက္တည္ထားေသာ သိကၡာပုဒ္၏ သေဘာကိုကပင္လွ်င္ ဥပုသ္ ေစာင့္ထိန္းေနဆဲ၌ မည္သည့္ အလိမ္းအက်ံ အျခယ္အသမွ် မရွိရ၊ ရွိေနလွ်င္လည္း ေဆးေၾကာသုတ္သင္ ပစ္ရမည္ ဟူေသာ သေဘာကို ေဖာ္ျပလ်က္ ရွိ၏။
ဥပုသ္ ေစာင့္ထိန္းရက်ိဳး
အိမ္လံုးကၽြတ္ ဥပုသ္
အနာထပိဏ္ သေဌးႀကီးသည္ ကိုယ္တိုင္ ဒါန သီလ ဘာဝနာ လုပ္ငန္းမ်ားကို အားစိုက္ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္သလို သူႏွင့္ စပ္သမွ် ပုဂၢိဳလ္ တို႔ကိုလည္း ထို ကုသိုလ္လုပ္ငန္းတို႔၌ အာရံုစိုက္ေစ၍ စြမ္းႏိုင္သမွ် ဆည္းပူးေစ၏။
ဥပုသ္ ေန႔မ်ား၌ အလုပ္သမားမ်ားမွ စ၍ အိမ္ရွိ လူကုန္ ဥပုသ္ ေစာင့္ရ၏။ အလုပ္ မလုပ္ရေပ။ ထိုေန႔အတြက္ လုပ္ခကိုမူ ေပးၿမဲ ေပး၏။ ႏို႔စို႔ ကေလးငယ္ကိုပင္ ဥပုသ္ေန႔၌ ႏို႔ မတိုက္ေစပဲ စတုမဓုကိုသာ ေကၽြးေစ၏။
ဥပုသ္ေန႔ တေန႔၌ အလုပ္သမားတေယာက္သည္ ေမ့ေလ်ာ့ကာ နံနက္ ေစာေစာကပင္ အလုပ္ခြင္သို႔ ထြက္သြား၍ မိုးခ်ဳပ္မွ ျပန္လာ၏။ တအိမ္လံုး တိတ္ဆိတ္ေန၍ အေၾကာင္းေမးၾကည့္မွ ဥပုသ္ ေစာင့္ထိန္းၾကေၾကာင္း သိရ၏။
အမ်ား ဥပုသ္ေစာင့္ၾကပါလ်က္ မိမိ မေစာင့္ထိန္းလွ်င္ မိမိအတြက္ ဆံုး႐ံႈမႈႀကီးသာ ျဖစ္သည္ဟု စဥ္းစားလ်က္ ျပင္ထားေသာ ထမင္းပြဲကိုပင္ မစားေတာ့ပဲ ဥပုသ္ ေဆာက္တည္လိုက္၏။
ျမတ္ေသာ ဥပုသ္
တေန႔လံုး ဝမ္းထဲတြင္ အစာ မရွိပဲ အလုပ္လုပ္ေနခဲ့သျဖင့္ သန္းေခါင္ေက်ာ္ အခ်ိန္တြင္ ထို ဥပုသ္သည္၏ ဝမ္းထဲတြင္ ေလတို႔သည္ မခံသာေအာင္ထိုးၾက တိုးၾကေတာ့၏။
အနာထပိဏ္ သေဌးႀကီးက ေဆးတိုက္သည္ကိုပင္ ေန႔ဝက္သာ ရေသာ ဥပုသ္ကို အစင္ၾကယ္ဆံုး ေစာင့္ထိန္းမည္ဟု ဆိုကာ မေသာက္ပဲ ျငင္းပယ္ လိုက္၏။ ေလနာက ပို၍ ျပင္းထန္လာေသာအခါ ဝမ္းဗိုက္ကို ႀကိဳးျဖင့္ ရစ္ပတ္စည္းေႏွာင္၍ ႀကိဳးစကို ကိုင္ကာ လူးလိွမ့္လ်က္ သည္းခံ၏။
အက်ိဳး
ေဝဒနာဒဏ္ကို အစာမရွိပဲ အလူးအလိမ့္ ခံေနရေသာ ခႏၶာကိုယ္သည္ အရုဏ္မတက္မီ ကေလးတြင္ ေဝဒနာကို အေလွ်ာ့ေပးလုိက္ရကာ ဥပုသ္သည္ ကြယ္လြန္သြားေတာ့၏။ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ေန႔ဝက္ ဥပုသ္ကို စင္ၾကယ္စြာ ေစာင့္ထိန္းႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ တန္ခိုးႀကီးေသာ ႐ုကၡစိုးနတ္ျဖစ္ရ၏။
ဥပုသ္ေစာင့္ယင္း ေသာတာပန္ ျဖစ္သူ
အနာထပိဏ္ သေဌး၌ သားမိုက္ တေယာက္ ရွိ၏။ မိဘ၏ အဆံုးအမကို လံုးဝမနာယူပဲ အေပါင္းအသင္းတို႔ႏွင့္အတူ အၿမဲတေစ ေပ်ာ္ပါး သံုးျဖဳန္းလ်က္ေန၏။ ယခုေခတ္ အေခၚအရ ဆိုလွ်င္ လမ္းသရဲဟု ေခၚရေပလိမ့္မည္။ သူ႕နာမည္က ေမာင္ကာဠ။
ေငြလိုခ်င္၍ ဥပုသ္ေစာင့္ သားကို ဖခင္၏ ေျခရာ နင္းေစခ်င္ေသာ သေဌးႀကီးသည္ တေန႔ဥပုသ္ေစာင့္လွ်င္ ေငြတရာ ေပးမည္ဆိုကာ ကာဠကို ေက်ာင္းေတာ္သို႔သြား၍ ဥပုသ္ ေစာင့္ခိုင္း၏။
ျဖဳန္းဖို႔ ေငြလိုေနေသာ ကာဠသည္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္သို႔သြား၍ ဥပုသ္ ေစာင့္၏။ ည အခ်ိန္တြင္ အျခား ဥပုသ္သည္မ်ားလိုပင္ ေက်ာင္း၌ အိပ္ေတာ့ အိပ္ပါ၏။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္ကိုေတာ့ မနာေပ။ နံနက္လင္း၍ အိမ္ ျပန္လာေသာအခါ ဆုအျဖစ္ ေငြတရာရလိုက္၏။
လမ္းသရဲမွ ေသာတာပန္သို႔
ေနာက္တေန႔ ဥပုသ္ေစာင့္ သြား၍ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူသည့္ တရားထဲမွ တစံုတရာ မွတ္မိလွ်င္ ေငြတေထာင္ ေပးမည္ဟု သူ႕ဖခင္က ေျပာသျဖင့္ ကာဠ ေက်ာင္းသို႔သြား၍ ဥပုသ္ေစာင့္ၿပီးလွ်င္ ည တရားကို ေသေသခ်ာခ်ာ နာယင္းႏွင့္ တရားသေဘာေပါက္ကာ တရားနာယင္း တရား႐ႈမွတ္သျဖင့္ တရားဆံုးေသာအခါ ေသာတာပတၱိ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ကို ရသြား၏။
နံနက္လင္း၍ အိမ္ ျပန္လာေသာအခါ တည္ၾကည္ၿငိမ္သက္လွေသာ ကာဠသည္ သူ႕ဖခင္က ဥပုသ္ ေစာင့္ခဆိုကာ ေငြတေထာင္ ေပးလိုက္မည္ကို ရွက္ေန၏။
ျမတ္စြာဘုရားက ကာဠဟာ စၾကဝေတးမင္း စည္းစိမ္ထက္သာသည့္ အရာ [ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ ] ကို ရေနၿပီ ျဖစ္၍ ေငြတေထာင္ကို မမက္ေတာ့ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူေလသည္။
ကိုးပါး သီလအေၾကာင္း
နဝဂၤဥပုသ္ သီလ ဟုေခၚေသာ ၉ ပါးသီလ ေစာင့္ထိန္းလိုသူသည္ ၈ ပါး သီလ၌ ေမတၱာပြါးမ်ားမႈကို ထည့္ရံုမွ်သာထူးသည္။ စင္စစ္မူ ေမတၱာပြါးမႈသည္ ေဆာက္တည္ရသည့္သိကၡာပုဒ္ တခု မဟုတ္ေပ။ နဝဂၤဥပုသ္ သီလ၏ အဂၤါ တပါးမွ်သာ ျဖစ္ေပသည္။
ရွစ္ပါးသီလ ခံယူ ေဆာက္တည္ၿပီးေနာက္ သတၱဝါမ်ားအေပၚ၌ ေမတၱာစိတ္ ျဖန္႔ပြါးေနလွ်င္ အဂၤါ ၉ ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သီလ ျဖစ္ေတာ့သည္။
နဝဂၤုေပါသထသုတ္၌ ေရွ႕ သိကၡာပုဒ္ ၈ ပါးကို ေဆာက္တည္ပံု ျပ၍ နဝမ အဂၤါျဖစ္သည့္ ေမတၱာကိုမူ ေဆာက္တည္ မျပေပ။ အရပ္ ဆယ္မ်က္ႏွာ၌ ရွိေသာ သတၱဝါအားလံုးကို ေမတၱာစိတ္ ျဖန္႔လ်က္ေနလွ်င္ ၉ ပါး သီလ ျဖစ္၍ အက်ိဳးႀကီးမားေၾကာင္းသာ ျပဆို၏။
ယခု ကာလ၌မူ ေမတၱာကို နဝမ သိကၡာပုဒ္ အျဖစ္ျဖင့္ ရြတ္ဆို၍ ခံယူ ေဆာက္တည္ၾက၏။
နဝဂၤဥပုသ္ သီလေတာင္း
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ နဝဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
ဒုတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ နဝဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
တတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ နဝဂၤသမႏၷာဂတံ ဥေပါသထသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
မွတ္ခ်က္
အ႒ဂၤ ဥပုသ္သီလ၌ 'အ႒ဂၤသမႏၷာဂတံ' ကို ဤ နဝဂၤသီလ၌ 'နဝဂၤသမႏၷာဂတံ' ဟု ျပင္၍ ဆို႐ံုမွ်သာ ထူးသည္။ သိကၡာပုဒ္ ေဆာက္တည္ရာ၌လည္း ေရွ႕သိကၡာပုဒ္ ၈ ပါး ေဆာက္တည္ပံုမွာ အားလံုး ၈ ပါးသီလ အတိုင္းပင္။ သိကၡာပုဒ္ ၈ ပါးအဆံုး၌သာ နဝမ အဂၤါအျဖစ္ ေအာက္ပါအတိုင္း ရြတ္ဆိုပါ။
(မရြတ္ဆိုေသာ္လည္း ေမတၱာပြါးေနလွ်င္ နဝဂၤသီလ ျဖစ္ပါၿပီ။)
ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺာဝႏၲံ ေလာကံ ဖရိတြာ ဝိဟရာမိ။ (ေမတၱာ သဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ဝိဟရဏံ သမာဒိယာမိ ဟု ဆို႐ိုးဆိုစဥ္အတိုင္းလည္း ဆိုႏိုင္ပါသည္။)
[ ေမတၱာႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စိတ္ျဖင့္ အလံုးစံုေသာ သတၱဝါရွိေသာ ေလာကကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစ၍ ေနပါအံ့ ဘုရား။ ]
နဝဂၤုေပါသထသုတ္ ပါဠိေတာ္၌-
"ဣတိ ဥဒၶမေဓာ တိရိယံ သဗၺဓိ သဗၺတၱတာယ သဗၺာဝႏၲံ ေလာကံ ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ ဝိပုေလန မဟဂၢေတန အပၸမာေဏန အေဝေရန အဗ်ာပေဇၨန ဖရိတြာ ဝိဟရတိ" ဟု ရွိ၏။
(ေမတၱာႏွင့္ စပ္ေသာ သိမွတ္ဖြယ္မ်ားကို အခန္း ၁၄ ၌ၾကည့္ပါ။)
ဥေပါသထသုတ္
(အံ ၁၊ ၂၀၆)
ဝိသာခါ
ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာဝတၳိျပည္အနီး ဝိသာခါေက်ာင္း အမႀကီး လွဴဒါန္းထားေသာ ပုဗၺာ႐ံုေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူစဥ္ ဥပုသ္ေန႔ တေန႔တြင္ ဝိသာခါ ေက်ာင္းအမႀကီးသည္ ပန္းမ်ားႏွင့္ အျခား လွဴဖြယ္မ်ားကို ယူေဆာင္၍ ျမတ္စြာဘုရား အထံေတာ္သို႔ လာေရာက္ကာ ႐ိုေသစြာ ရွိခိုးလ်က္ ထိုင္ေန၏။
ျမတ္စြာဘုရားက "ဝိသာခါ၊ ေနျမင့္မွ ဘာကိစၥ လာသလဲ" ဟု ေမးေတာ္မူ၏။
ဝိသာခါက "ယေန႔ ဥပုသ္ေန႔ျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္မ, ဥပုသ္ေစာင့္ လာပါသည္ ဘုရား" ဟု ေလွ်က္၏။
ျမတ္စြာဘုရားက "ဝိသာခါ၊ ဥပုသ္ သံုးမ်ိဳးရွိသည္" ဟု အစခ်ီကာ ဥပုသ္ သံုးမ်ိဳးကို ရွင္းျပ ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။
ဥပုသ္ သံုးမ်ိဳး
(၁) တိတၳိတကၠဒြန္းတို႔ ေစာင့္ေသာ ဥပုသ္ (နိဂဏၭ ဥပုသ္)
(၂) ႏြားေက်ာင္းသား ဥပုသ္ (ေဂါပါလ ဥပုသ္)
(၃) ျမတ္ေသာ ဥပုသ္ (အရိယ ဥပုသ္)
နိဂဏၭ ဥပုသ္
တိတၳိတို႔ ၫႊန္ၾကားဆံုးမသည့္ အတိုင္း ေစာင့္ထိန္းေသာ ဥပုသ္သည္ နိဂဏၭဥပုသ္ မည္၏။
ႏြားေက်ာင္းသား ဥပုသ္
ႏြားေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ညအခါ၌ "ဒီေန႔ ဘယ္စားက်က္မွာ ႏြားမ်ား အစာ စားခဲ့ၾကတယ္၊ ဘယ္ကန္ ဘယ္ေခ်ာင္းမွာ ေရ ေသာက္ခဲ့ၾကတယ္၊ နက္ျဖန္ ဘယ္ စားက်က္မွာ ေက်ာင္းမွ၊ ဘယ္ကန္ ဘယ္ ေခ်ာင္းမွာ ေရေသာက္ေစမွ ျဖစ္မယ္" ဟု ႏြားတို႔အတြက္ အစာႏွင့္ ေရကို ေၾကာင့္ၾကစိုက္ စဥ္းစားသကဲ့သို႔ ဥပုသ္သည္လည္း "ဒီေန႔ ဘာ ဟင္းနဲ႔ ထမင္းစားခဲ့ၾကတယ္၊ နက္ျဖန္ ဘာ ဟင္းနဲ႔ ထမင္း စားၾကမယ္" စသျဖင့္ စားေရး၊ ဝတ္ေရး ဆင္ေရး၊ သားေရး သမီးေရး၊ စီးပြါးရး အစရွိေသာ ေလာကီေရးေတြကိုသာ စဥ္းစား စိတ္ကူးယင္း ဥပုသ္ ေစာင့္လွ်င္ ထိုသူ၏ ဥပုသ္သည္ ႏြားေက်ာင္းသား ဥပုသ္ (ေဂါပါလ ဥပုသ္) မည္၏။
အရိယ ဥပုသ္
ဥပုသ္ေစာင့္ယင္း ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ စေသာ စိတ္ အညစ္အေၾကးမ်ား စင္ၾကယ္ေအာင္ တနည္းနည္းျဖင့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနလွ်င္ ထိုသူ၏ ဥပုသ္သည္ ျမတ္ေသာ ဥပုသ္ (အရိယ ဥပုသ္) မည္၏။
အရိယဥပုသ္ ေျခာက္မ်ိဳး
ဤ အရိယဥပုသ္သည္ ျဗဟၡ ဥပုသ္၊ ဓမၼ ဥပုသ္၊ သံဃ ဥပုသ္၊ သီလ ဥပုသ္၊ နတ္ ဥပုသ္၊ အ႒ဂႋက ဥပုသ္ ဟု ၆ မ်ိဳး ရွိ၏။
ျဗဟၼ ဥပုသ္
ျမတ္စြာဘုရား တည္းဟူေသာ ျဗဟၼာ၏ အရဟံ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္တို႔ကို ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေစာင့္ေသာ ဥပုသ္သည္ ျဗဟၼဥပုသ္ မည္၏။
ဓမၼ ဥပုသ္
ရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေတာ္တို႔၏ သြာကၡာတ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္တို႔ိကို ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေစာင့္သံုးေသာ ဥပုသ္သည္ ဓမၼဥပုသ္ မည္၏။
သံဃ ဥပုသ္
သံဃာေတာ္၏ သုပၸဋိပႏၷ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္ တို႔ကို ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေစာင့္ေသာ ဥပုသ္သည္ သံဃဥပုသ္ မည္၏။
သီလ ဥပုသ္
မိမိ၏ မက်ိဳးမေပါက္ မေျပာက္မက်ားပဲ အစြန္း မကြက္မထင္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ သီလကို ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေစာင့္သံုးေသာ ဥပုသ္သည္ သီလဥပုသ္ မည္၏။
ေဒဝ ဥပုသ္
နတ္တို႔သည္ သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ဟိရီ ဩတၱပၸ ပညာ ဟူေသာ ကုသိုလ္တရားတုိ႔ေၾကာင့္ နတ္ျပည္ ေလာကသို႔ ေရာက္ၾကရ၏။ မိမိ၌လည္း ထို သဒၶါ စေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔ ရွိေပသည္ဟု ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္းလ်က္ ေစာင့္သံုးေသာ ဥပုသ္သည္ နတ္ဥပုသ္ မည္၏။
အ႒ဂႋက ဥပုသ္
"ရဟႏၲာ အရွင္ျမတ္တို႔သည္ အသက္ထက္ဆံုး သတၱဝါ၏ အသက္ကို မသတ္ျဖတ္ သကဲ့သို႔ မိမိလည္း မသတ္ျဖတ္အံ့" ဟု ရဟႏၲာတို႔ကို အတုယူ၍ သိကၡာပုဒ္ ၈ ပါးကို ေစာင့္ထိန္းလွ်င္ အ႒ဂႋကဥပုသ္ မည္၏။
ေဖာ္ျပပါအတုိင္း ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္း၍ ျဖစ္ေစ၊ အျခားေသာ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ ႏွလံုးသြင္း၍ ျဖစ္ေစ ဥပုသ္ေစာင့္သံုးလွ်င္ ကိေလသာကို စင္ၾကယ္ေစသျဖင့္ အရိယဥပုသ္ျဖစ္၏။
ဆယ္ပါးသီလအေၾကာင္း
ဆယ္ပါးသီလကို ရွင္သာမေဏတို႔ ေစာင့္ထိန္းရန္ ျမတ္စြာဘုရား အထူးပညတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ လူတို႔ ေစာင့္ထိန္းရန္ မလြယ္လွေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္ အခါက ဟတၳာဠဝက စေသာ ဥပါသကာတို႔ ေစာင့္ထိန္းၾကသည္ကို ေတြ႕ရ၏။
ဂဟ႒ ဆယ္ပါး သီလ ေတာင္းရန္
အဟံ ဘေႏၲ သိသရေဏန သဟ ဒသဂဟ႒သီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
ဒုတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ သိသရေဏန သဟ ဒသဂဟ႒သီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
တတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ သိသရေဏန သဟ ဒသဂဟ႒သီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
[ အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ အားကိုးရာ သံုးပါးႏွင့္တကြ ဆယ္ပါးေသာ ဂဟ႒ သီလေတာ္ျမတ္ကို ေတာင္းပါ၏။ တပည့္ေတာ္ကို ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ အားျဖင့္ ဆယ္ပါးသီလကို ေပးေတာ္မူပါ အရွင္ဘုရား။ ]
( ဘုရားရွိခိုးႏွင့္ သရဏဂံု ေဆာက္တည္ပံု ငါးပါးသီလ အတိုင္းပင္။ )
သိကၡာပုဒ္ ၁၀ ပါး ေဆာက္တည္ပံု
ပါဏာတိပါတာ ...... သမာဒိယာမိ။
အဒိႏၷဒါနာ ...... သမာဒိယာမိ။
အျဗဟၼစရိယာ ...... သမာဒိယာမိ။
မုသာဝါဒါ ...... သမာဒိယာမိ။
သုရာေမရယ မဇၨပမာဒ႒ာနာ ...... သမာဒိယာမိ။
ဝိကာလေဘာဇနာ ...... သမာဒိယာမိ။
နစၥ ဂီတ ဝါဒိတ ဝိသူကဒႆနာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ သာသနာေတာ္ႏွင့္ မေလ်ာ္ဆန္႔က်င္ ေျငာင့္တံက်င္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ က ျခင္း၊ သီဆို ျခင္း၊ တီးမႈတ္ ျခင္း တို႔ကို ၾကည့္႐ႈ နားေထာင္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။ ]
မာလာ ဂႏၶ ဝိေလပန ဓာရဏ မ႑န ဝိဘူသနဌာနာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ ပန္းပန္ျခင္း၊ အေမႊးနံ႔သာ လိမ္းက်ံ ရွဴရွိဳက္ျခင္း၊ န႔ံသာမႈန္႔ အေရာင္တင္ဆီ တို႔ျဖင့္ တင့္တယ္ ေျပျပစ္ေအာင္ ဖို႔သိပ္ ျခယ္သ ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။
ဥစၥာသယန မဟာသယနာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။ (ျမန္မာျပန္ ရွစ္ပါးသီလ နည္းတူ။)
ဇာတ႐ူပရဇတပၸဋိဂၢဟဏာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ ေရႊ ေငြ ဒဂၤါး အေၾကြ ေငြစကၠဴ တို႔ကို ကိုင္ခံျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။ ]
ဆယ္ပါးသီလ ေစာင့္ထိန္းၾကသူမ်ား
ဤ ဆယ္ပါးသီလကို ဖုႆ ဘုရားရွင္ ၏လက္ထက္ေတာ္၌ မဟိႏၵမင္း ၏ သားသံုးေယာက္ တို႔သည္ လည္းေကာင္း ( အံ - ႒ ၁၊ ၂၃၁ )၊
ပဒုမုတၱရ ဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ နႏၷမင္း ၏ သားငယ္ သုမနမင္းသား ( အရွင္အာနႏၵာ၏အေလာင္း ) သည္လည္းေကာင္း ( အံ-႒ ၁၊ ၂၂၇)၊
ကႆပ ဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ဃဋိကာရ အိုးထိန္းသည္ သည္လည္းေကာင္း ( မ-၂၊ ၂၄၁ )၊
ကႆပ ဘုရားရွင္ ၏ လက္ထက္ေတာ္၌ပင္ ကိကီမင္းႀကီး၏ သမီး ခုနစ္ေယာက္တို႔ သသည္လည္းေကာင္း ( အံ-႒ ၁၊ ၂၈၃ )၊
ေဂါတမ ဘုရားရွင္၏ လက္ထက္ေတာ္၌ ဟတၳကအာဠာဝက မင္းသားသည္ လည္းေကာင္း ( အံ-႒ ၃၊ ၂၂၂ ) ေစာင့္ထိန္းခဲ့ၾက၏။
ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမက သီလအေၾကာင္း
ျဗဟၼစရိယ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ သီလငါးပါး အေပါင္းကို ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမကသီလ ဟု ေခၚ၏။ ဤ သီလကို ေဆာက္သည္လွ်င္ ငါးပါးသီလ သီလေတာင္း ပါဠိ၌ 'ပဥၥသီလံ' ကို 'ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမကသီလံ' ဟု ေျပာင္း၍ ဆိုရသည္။
ငါးပါးသီလ တတိယ သိကၡာပုဒ္ ျဖစ္ေသာ 'ကာေမသု မိစၧာစာရာ' ေနရာ၌ 'အျဗဟၼစရိယာ ေဝရာမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ' ဟု ေျပာင္းလဲ ေဆာက္တည္ရသည္။ ဤမွ်သာ ထူး၏။ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ၌ကား အလြန္ ျခားနား၏။
ငါးပါး သီလ၌ ကာေမသု မိစၧာစာရ သိကၡာပုဒ္ အရ တရားဝင္ မဟုတ္၍ ေလာကျပစ္ မရွိေသာ ဇနီးေမာင္ႏွံ အခ်င္းခ်င္းကား ေမထုန္ အမႈကို ျပဳႏိုင္သည္။
ဤ ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမက သီလ၌မူ အျဗဟၼစရိယ သိကၡာပုဒ္ အရ
(၈ ပါး သီလမွာလိုပင္) မည္သည့္ နည္းႏွင့္မွ် မည္သူႏွင့္မွ် ေမထုန္ အမႈကို မျပဳပဲ လံုးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ရသည္။
ေဆာက္တည္ပံု
အဟံ ဘေႏၲ တိသရဏန သဟ ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
ဒုတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရဏန သဟ ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
တတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရဏန သဟ ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
(နေမာတႆ စသည္ ေရွးနည္း အတိုင္းပင္)
ပါဏာတိပါတာ .............. သမာဒိယာမိ။
အဒိႏၷာဒါနာ .............. သမာဒိယာမိ။
အျဗဟၼစရိယာ .............. သမာဒိယာမိ။
မုသာဝါဒါ .............. သမာဒိယာမိ။
သုရာေမရယ မဇၨပမာဒ႒ာနာ .............. သမာဒိယာမိ။
ဤ ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမက သီလကို ျမတ္စြာဘုရား၏ လက္ထက္ေတာ္ အခါက ဥဂၢသူၾကြယ္၊ ပုရာဏ ဥပါသကာ၊ ဓမၼိက ဥပါသကာ၊ နႏၵမာတာ ဥပါသိကာ၊ နကုလပိတာ၊ နကုလမာတာ တို႔ ေစာင့္ထိန္းၾကသည္။ ( အံ ၃၊ ၄၈။ အံ ၂၊ ၃၀၅။ အံ ၃၊ ၉၅။ )
ေကာမာရ ျဗဟၼစရိယ သီလ
ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမက သီလ ကိုပင္ ငယ္စဥ္ ကတည္းက စ၍ ေစာင့္ထိန္းခဲ့လွ်င္ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ ေကာမာရ ျဗဟၼစရိယ သီလ၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ေကာမာရိ ျဗဟၼစရိယ သီလ ဟု ေခၚရျပန္သည္။ သိကၡာပုဒ္ ေဆာက္တည္ပံုမွာ ျဗဟၼ စရိယ ပဥၥမက သီလ အတိုင္းပင္။
ကႆပ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္တြင္ ကိကီမင္းႀကီး၏ သမီး ခုနစ္ေယာက္တို႔ အသက္ထက္ဆံုး ေစာင့္ထိန္းၾကေသာ ေကာမာရိျဗဟၼစရိယ သီလမွာမူ ငါးပါးသီလ မဟုတ္၊ ဆယ္ပါးသီလ ျဖစ္၏။
( အံ-႒ ၁၊ ၂၃၈ စသည္ )
ဧကဘတၱိက ဆကၠသီလ
ျဗဟၼစရိယ ပဥၥမက သီလ၌ "ဝိကာလေဘာဇနာ ေဝရမဏိ သိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ" ကို ထပ္ထည့္၍ သိကၡာပုဒ္ ၆ ပါးကို ေဆာက္တည္ ေစာင့္ထိန္းလွ်င္ ဧကဘတၱိက ဆကၠသီလ ေခၚရျပန္သည္။ ဤ သီလကို ဓမၼိက ဥပါသကာ၊ နႏၵမာတာ ဥပါသိကာတို႔ အသက္ထက္ဆံုး ေစာင့္ထိန္းၾကသည္။ ( သုတၱနိ႒ ၂၊ ၁၀၁ )
အာဇီဝ႒မက သီလ
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈႏွင့္ ဆိုင္ေသာ သီလကို ရွစ္ခုေျမာက္ သိကၡာပုဒ္ ေဆာက္တည္ ေစာင့္ထိန္းလွ်င္ အာဇီဝ႒မက သီလ ဟုေခၚသည္။
ဤ သီလ ေစာင့္ထိ္န္းပံုမွာ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ တို႔၌ တိုက္ရိုက္ မလာေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ေဆာက္တည္ ေစာင့္ထိန္းထိုက္ေသာ သီလ ျဖစ္၍ ေရွးပညာရွင္မ်ား စီစဥ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ရာ အက်ိဳးမ်ားလွ၏။
ေဆာက္တည္ပံု
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အာဇီဝ႒မကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
ဒုတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အာဇီဝ႒မကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
တတိယမၸိ
အဟံ ဘေႏၲ တိသရေဏန သဟ အာဇီဝ႒မကသီလံ ဓမၼံ ယာစာမိ၊ အႏုဂၢဟံ ကတြာ သီလံ ေဒထ ေမ ဘေႏၲ။
(ဘုရားရွိခိုးႏွင့္ သရဏဂံု ေဆာက္တည္ပံု ေရွးအတိုင္းပင္)
ပါဏာတိပါတာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
အဒိႏၷာဒါနာ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
ကာေမသု မိစၧာစာရာ ေဝရာမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
မုသာဝါဒါ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
ပိသုဏဝါစာယ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ သူႏွစ္ဦးတို႔အၾကား ကုန္းေခ်ာ ရန္တိုက္စကား ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။ ]
ဖ႐ုသဝါစာယ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ ၾကမ္းတမ္း ႐ိုင္းစိုင္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ ]
သပၹပၸလာပါ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ အက်ိဳးမရွိ အႏွစ္မပါေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။ ]
မိစၧာဇီဝါ ေဝရမဏိသိကၡာပဒံ သမာဒိယာမိ။
[ အျပစ္မကင္းေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏။ ]
သီလမဂၢင္ သံုးပါး
ဤ သီလ၌ သတၱဝါ၏ အသက္ကိုသတ္ျခင္း၊ သူတပါး ဥစၥာ မတရားယူျခင္း၊ ကာမဂုဏ္တို႔၌ မွားယြင္းစြာ က်င့္ျခင္း၊ ဤ ကာယဒုစရိုက္ သံုးပါးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ သမၼာကမၼႏၲ ျဖစ္၏။
မမွန္ေသာစကား ေျပာျခင္း၊ ကုန္းေခ်ာ ရန္တိုက္ စကားေျပာျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္း ႐ိုင္းစိုင္းေသာစကား ေျပာျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိေသာစကား ေျပာျခင္း၊ ဤ ဝစီဒုစရိုက္ ေလးပါးမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ သမၼာဝါစာ မဂၢင္ ျဖစ္၏။
အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳရာတြင္ ေဖာ္ျပပါ ကာယဒုစရိုက္ ၃ ပါး၊ ဝစီဒုစရိုက္ ၄ ပါးကို ေရွာင္ၾကဥ္လွ်င္ အျပစ္ ကင္းေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျဖစ္၍ သမၼာအာဇီဝ မဂၢင္ ျဖစ္၏။
ဓမၼဒါန | လူငယ္သင္ ခ်မ္းေျမ့ အေျခပ်ိဳးဗုဒၶဘာသာ
http://csvbooks.blogspot.sg/2012/06/blog-post_06.html?m=1
မွတဆင့္ဓမၼဒါနကူးယူတင္ျပအပ္ပါသည္ခင္ဗ်ာ
(ဗဟုသုတတိုးပြားျပီး အသိတရားမ်ားရယူနိုင္ျပီး ဥပုသ္သီလမ်ားကို ေစာင့္ထိန္းနိုင္ၾကပါေစခင္ဗ်ာ)
(ကြ်န္ေတာ့္၏Postမ်ားမွဓမၼတရားေတာ္မ်ားကို အမ်ားသူငါဖတ္ရွဳေလ့လာကုသိုလ္ပြားနုိင္ရန္္အတြက္ထပ္ဆင့္၍ေဝမ်ွ Shareျခင္းျဖင့့္္ကုသိုလ္ယူနိုင္ၾက
ပါသည္ခင္ဗ်ာ)