Supermoon Eclipse မျမင္ဖူးေတာ့ မူးျမစ္ထင္ ဒီေန႔ညလို႔သိရတယ္

Tun Lwin
Supermoon Eclipse
မျမင္ဖူးေတာ့ မူးျမစ္ထင္
၂၇-၉-၂၀၁၅
နံနက္(၈း၂၄)နာရီ။

စက္တင္ဘာလ(၂၇)ရက္ညမွာ perigee full moon လို႕ေခၚတဲ့ ကမၻာနဲ႕အနီးဆံုးကိုခ်ဥ္းကပ္လာမယ့္ "ေငြစႏၵာလရထားရဲ႕ အလွျပပြဲ (" the closest full moon of the year.") " ကို ကမၻာသူ ကမၻာသားမ်ားႀကံဳေတာင့္ႀကံဳခဲေတြ႕ျမင္ႀကရေတာ့မွာပါ။
ဒါေပမယ့္ ထူးျခားတဲ့ တိုက္ဆိုင္မႈကေတာ့ ဒီညေတြ႕ရမယ့္ supermoon ဟာ လႀကတ္ျခင္း နဲ႕အတူ တျပိဳင္နက္ ယွဥ္တြဲေတြ႕ရမွာမို႕ သူဟာတကယ္ေတာ့ Supermoon eclipse ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒီကေန႕ညေတြ႕ရမယ့္ supermoon eclipse ဟာ အခ်ိန္ စုစုေပါင္း (၁)နာရီ (၁၁)မီနစ္ႀကာမွာမို႕ အခ်ိန္ႀကာတဲ့ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္လာမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာသူကမၻာသားေတြက ဒီထက္ နည္းနည္းအခ်ိန္ပိုႀကာတဲ့ supermoon eclipse ကိုေတြ႕ခဲ့ႀကဘူးျပီးသားပါ။
ဒီည ျဖစ္စဥ္ကို ေတာင္နဲ႕ေျမာက္အေမရိကတိုက္၊ ဥေရာပတိုက္၊ အာဖရိကတိုက္ နဲ႕ အာရွအေနာက္ပိုင္းေဒသအခ်ိဳ႕တို႕မ်ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ႀကမွာျဖစ္ပါတယ္။ ညပိုင္း အေမွာင္က်ေရာက္မွေတြ႕ျမင္ႀကရမယ့္ supermoon eclipse ဟာ 8:11 pm (ET) (20:41 MST)မွာစတင္ေတြ႕ႀကရျပီး 10:11 pm(ET) (22;41 pm MST)မွာ လံုး၀လႀကတ္မွာျဖစ္ျပီး 10;47 pm(ET) (23: 17 pm MST):မွာ လႀကတ္မႈအျမင့္ဆံုးကိုေရာက္ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။
Supermoon eclipse ဟာ ႀကံဳေတာင့္ႀကံုခဲျဖစ္စဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၀၀ ျပည္႕ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း(၅)ႀကိမ္(၁၉၁၀၊ ၁၉၂၈၊ ၁၉၄၆၊ ၁၉၆၄ နဲ႕ ၁၉၈၂) သာျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ supermoon ျဖစ္ေနစဥ္မွာ လမင္းႀကီးဟာ ၁၄% ပိုႀကီးလာျပီး၊ ၃၀% ပိုမိုေတာက္ပစြာ ျမင္ႀကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ျပီးလို႕ေနာကတစသ္ႀကိမ္ထပ္ျမင္ရဖို႕ဆိုရင္ ၂၀၃၃ အထိ ေစာင့္ႀကရဦးမွာျဖစပါတယ္။
လူသားသမိုင္းတေလွ်ာက္မွာေတာ့ supermoon eclipse ကို အံ့ႀကဖြယ္၊ တုန္လႈပ္ဖြယ္ ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုအျဖစ္သိျမင္ခံစားႀကပါတယ္။ အေႀကာင္းကေတာ့ supermoon eclipse ျဖစ္ေနစဥ္မွာ လမင္းႀကီးဟာ အေတာက္ပဆံုး နဲ႕ အေမွာင္အတြင္း အက်ေရ/ာက္ဆံုး ၀ိေရာဓိျဖစ္စဥ္ႏွစ္ခုကို တျပိဳင္တည္းႀကံဳေတြ႕ေနခိုင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ အေရာင္အဆင္းဟာ လံုး၀ေမွာင္မဲမသြားပဲ အနီရင့္ေရာင္လႊမ္းေနတတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္လူသားမ်ားက supermoon eclipse ကို နမိတ္ဆိုးတစ္ခုအျဖစ္ Blood moon လို႕ေခၚတတ္ႀကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႕ေတာ့ သိပၸံပညာရွင္ေတြက အျဖစ္မွန္ကိုေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့ႀကပါျပီ။ တကယ္ေတာ့ supermoon eclipse ဟာ supermoon လမင္းႀကီးဟာ ကမၻာႀကီးရဲ႕ အရိပ္ေမွာင္အတြင္း က်ေ၇ာက္သြားခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုေနေ၇ာင္ျခည္မ်ားက ကမၻာႀကီးကိုျဖတ္သန္းရာမွာ နံနက္မိုးလင္းစနဲ႕ ညေနေန၀င္ခ်ိန္ေတြမ်ာျဖစ္တတ္တဲ့သဘာ၀အတိုင္း အလင္းယိုင္မႈ(Refraction) ျဖစ္ေပၚမႈေႀကာင့္ ေနေရာင္ျခည္မ်ားထဲမွ အနီေရာင္ဟာ အလင္းလမ္းေႀကာင္းယိုင္သြားျပီး ကမၻာ့အရိပ္မဲ(umbra) နယ္ထဲကိုက်ေရာက္သြားမႈေႀကာင့္ လမင္းႀကီးကို supermoon eclipse ျဖစ္ေနစဥ္မွာ Blood moon အျဖစ္ျမင္ႀကရျခင္းသာျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေဖၚထုတ္ျပသခဲ့ျပီးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႕ေတာ့ သိပၸံပညာရဲ႕ ထိုးေဖါက္သိျမင္ႏို္င္တဲ့ အကိဳးေ်ႀကာင့္ ကမၻာဦးလူသားမ်ားလို ေနကိုကိုးကြယ္၊ လကို ကိုးကြယ္ႀကရတဲ့ အေမွာင္တြင္းဘ၀မ်ားမွ ကမၻာ့လူသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ခဲ့ႀကပါျပီ။

ေဒါက္တာထြန္းလြင္